Δημοκράτης μεταξύ τυράννων

Όταν ο Κόφι Ανάν πήγαινε σχολείο, μια μέρα ο δάσκαλός του πήρε μια λευκή κόλλα χαρτί, σημείωσε μια μαύρη κηλίδα στην επάνω δεξιά γωνία της και ρώτησε την τάξη τι έβλεπε. «Μια μαύρη κηλίδα», είπαν όλα τα παιδιά. «Κανείς μας δεν είδε τη λευκή κόλλα», αφηγείται ο Ανάν. «Μόνον αυτή τη μια και μοναδική μαύρη κηλίδα. Οι ειδήσεις από την Αφρική είναι κάπως έτσι. Επικεντρώνουν στα κακά πράγματα». Η Κλαιρ Σορς του «Ιντιπέντεντ» θυμίζει το περιστατικό αυτό για να επικεντρώσει σε κάτι καλό για την Αφρική- τη βράβευση αυτή την εβδομάδα του πρώην προέδρου της Μοζαμβίκης Ζοακίμ Τσισάνο με το πρώτο Βραβείο Μο Ιμπραχίμ. Πρόκειται για ένα είδος αφρικανικού Νόμπελ, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5 εκατομμυρίων δολαρίων, θεσπίστηκε πέρυσι από τον Σουδανό επιχειρηματία των τηλεπικοινωνιών Μο (Μοχάμεντ) Ιμπραχίμ και από φέτος απονέμεται κάθε χρόνο σ΄ έναν Αφρικανό ηγέτη που έχει εκλεγεί δημοκρατικά, αποχώρησε από την εξουσία όταν το σύνταγμα το απαιτούσε και στο μεταξύ διάστημα έχει βελτιώσει τη ζωή των συμπολιτών του. Ο 68χρονος Ζοακίμ Τσισάνο καλύπτει όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις. Τη μέρα που βραβεύτηκε βρισκόταν στο Νότιο Σουδάν ως απεσταλμένος του ΟΗΕ για να μεσολαβήσει ανάμεσα στην κυβέρνηση της Ουγκάντας και τους αντάρτες. Αφού κέρδισε δημοκρατικά τις εκλογές του 1994 και του 1999 στη Μοζαμβίκη, θα μπορούσε να είναι και πάλι υποψήφιος το 2004 και μάλιστα με την υποστήριξη όχι μόνο πολλών Μοζαμβικανών, αλλά και του συντάγματος. Αποφάσισε όμως να παραμερίσει και να επιτρέψει σε κάποιον άλλο να πάρει τα ηνία της χώρας. Στη διάρκεια των θητειών του, αυτός ο πρώην αντάρτης στον αγώνα εναντίον της πορτογαλικής αποικιοκρατίας πιστώνεται πως μετέτρεψε τη ρημαγμένη από τον πόλεμο χώρα του σε μια από τις πιο επιτυχημένες δημοκρατίες της Αφρικής. Αμέσως μετά την ανεξαρτησία, το 1975, έγινε ο υπουργός Εξωτερικών του πρώτου προέδρου της ανεξάρτητης Μοζαμβίκης, του Σαμόρα Μασέλ. Από τότε και στη διάρκεια των προεδρικών θητειών του, η ειρήνη ήταν το πρώτο του μέλημα- με δεύτερο την καταπολέμηση της φτώχειας. Σε αντίθεση με τους Δυτικούς ηγέτες που, αφού ολοκληρώσουν τις κυβερνητικές θητείες τους, απολαμβάνουν μια πλουσιοπάροχη σύνταξη δίνοντας διαλέξεις επ΄ αμοιβή και συμμετέχοντας σε διοικητικά συμβούλια εταιρειών, μερικοί πρώην ηγέτες της Αφρικής δεν έχουν αρκετά χρήματα ούτε για να νοικιάσουν ένα διαμέρισμα στην πρωτεύουσά τους. Εξ ου και ο πειρασμός να παραμείνουν όσο το δυνατόν περισσότερο στην εξουσία- ή να εξασφαλίσουν στη διάρκεια της θητείας τους άνετα γηρατειά... Το Βραβείο Μο Ιμπραχίμ έχει στόχο να τους απαλλάξει από τον πειρασμό αυτό, εξασφαλίζοντάς τους μια σύνταξη 500.000 δολαρίων τον χρόνο για μια δεκαετία και στη συνέχεια 200.000 κατ΄ έτος και ισοβίως.

Από τα Νέα