Tu Nokwe - Tula (video)

Αν και έψαχνα για ένα βίντεο της τραγουδίστριας μου προέκυψε αυτό που μιλά για τη φτώχεια στην Αφρική και τις προσπάθειες που γίνονται για την εξάλειψή της.

Όσο για τα τραγούδι: όμορφα συγκλονιστικό

Η "Εμπόλεμη ζώνη" στο Κονγκό

Στα παιδιά ενός κατώτερου Θεού, που βιώνουν τον δικό τους Γολγοθά μέσα από απίστευτα μαρτύρια, στρέφει τον φακό της η «Εμπόλεμη Ζώνη» του Σωτήρη Δανέζη. «Χιλιάδες μικροί μάγοι» είναι ο τίτλος του αποψινού ντοκιμαντέρ, που θα μεταδώσει στις 23.50 το ΜΕΓΚΑ.

Η ομάδα της «Εμπόλεμης ζώνης» καταγράφει όσα βιώνουν πενήντα χιλιάδες παιδιά στο μεταπολεμικό Κονγκό, τα οποία κατηγορούνται για μαγεία από τις ίδιες τους τις οικογένειες και κακοποιούνται από ακραίους Ευαγγελικούς, οι οποίοι αναλαμβάνουν τον «εξορκισμό» τους. Μικρά παιδιά, που καταλήγουν με σχισμένα ρούχα, γεμάτα πληγές και άδειο στομάχι να περιφέρονται σε δρόμους, αγορές, στοές, ακόμη και νεκροταφεία.

Ο μεγαλύτερος... εχθρός των Κονγκολέζων φαίνεται να είναι πλέον τα ίδια τους τα παιδιά. Η αντίληψη που θέλει για όλες τις κακοτυχίες σε μια οικογένεια να φταίνε τα νεότερα μέλη έχει οδηγήσει σε τρομακτικές καταστάσεις. Αν ένα παιδί είναι πολύ αδύνατο ή χοντρό, πολύ ήσυχο ή ζωηρό, έχει κάποια αναπηρία, είναι πολύ έξυπνο ή ανυπάκουο κατηγορείται για «kindoki», δηλαδή για μαγεία. Για την οικογένεια τότε υπάρχουν δύο λύσεις: ή να το διώξουν από το σπίτι είτε να το υποβάλουν στο μαρτύριο του «εξαγνισμού» από έναν «προφήτη». Οι αυτοαποκαλούμενοι «πάστορες» και αυτόκλητοι «προφήτες» γι' αυτούς τους «εξορκισμούς» αμείβονται αδρά.

Οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ μιλούν με γονείς που κατηγορούν τα παιδιά τους για μαγεία και καταγράφουν πολύ σκληρές εικόνες από τα βασανιστήρια και την κακοποίησή τους. Ενα από αυτά τα παιδιά λέει στην «Εμπόλεμη ζώνη»: «Οταν αποφάσισαν να μου κάνουν εξορκισμό, χρησιμοποίησαν καυτό κερί για να με αναγκάσουν με τον πόνο να ομολογήσω ότι είμαι μάγος. Αρχισαν να με καίνε με λιωμένο κερί κι εγώ άρχισα να φωνάζω. Ελεγαν ότι το κακό πνεύμα αρχίζει να βγαίνει, αλλά εγώ ξέρω μέσα μου ότι δεν είμαι μάγος...».

Την ίδια ώρα χιλιάδες παιδιά ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, διωγμένα από τις οικογένειές τους, στιγματισμένα και απομονωμένα από την κοινωνία, αναγκάζονται να κοιμούνται ακόμη και σε νεκροταφεία, τρώγοντας σκουπίδια και καταφεύγοντας στην επαιτεία, τις κλοπές και την πορνεία.

Από την Ελευθεροτυπία

Lucky Dube - Victims (Videoclip)

Ακόμη ένα βίντεο κλιπ του καλύτερου τραγουδιστή της ρέγγε, του μακαρίτη Λάκι Ντούμπι

Μεγάλα όνειρα, πικρές διαψεύσεις

Γράφαμε προ ημερών για το δουλεμπόριο των σχολών ποδοσφαίρου που δρα στην Αφρική και για την πικρή κατάληξη που έχει για τους μικρούς ποδοσφαιριστές αυτή η «εκπαίδευση». Το ίδιο θέμα, αλλά με άλλη ματιά ιδωμένο, θα είχε τίτλο αυτόν παλιότερου θέματος του Ρόιτερ (Ορλα Ράιαν): «Η ποδοσφαιρική δόξα προσφέρει ελπίδα στα φτωχά παιδιά της Γκάνας». Τα τυφλώνει, τα βάζει σε μια ρώσικη ρουλέτα, πλην όμως αποτελεί μία από τις ελάχιστες διεξόδους τους. Ισοδυναμεί με τον πρώτο αριθμό του λαχείου. Στη θέση της Γκάνας, όπου τώρα διεξάγεται το Κόπα Αφρικα, μπορείτε να βάλετε πολλές χώρες της Αφρικής. Παιδιά που πεινούν για ψωμί, διψούν και για μπάλα. Μπας και χορτάσουν ψωμί...

Εκπληκτικά ταλέντα, εξωπραγματικά κάποτε, που πιστεύουν ότι θα φτάσουν τη δόξα του Ετο. Οπως ο Αμπού Μοχάμεντ, του ρεπορτάζ, από το Σουνιάνι, που η ιδιωτική ακαδημία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του πρόσφερε υποτροφία. Αλλά λέει για την αδελφή του, που βοηθάει τη μάνα στα αγροτικά: «Πού λεφτά για σχολειό; Μερικές φορές δεν έχεις να φας καν». Ο μικρός κατέβηκε στην πρωτεύουσα Ακρα φορώντας αθλητικά, κουβαλώντας τσάντα. «Θαρρούσα πως γελούσαν μαζί μου», θυμάται. Παραξενεύτηκε καθώς του έδωσαν άλλα ρούχα ν' αλλάξει. Πιο πολύ παραξενεύτηκαν οι γειτόνοι, καθώς γύρισε να δει τους δικούς του. Πιο ψωμωμένος πλέον και κυρίως, τι παράδοξο, έτρωγε, τρία γεύματα τη μέρα! Ασε που μίλαγε φαρσί το αγγλικό.

Πιστεύει ότι θα καταλήξει σε κάποιο σύλλογο που κάθε αυθεντικό ταλέντο ονειρεύεται. Μόνο που το ταλέντο έχει δώσει ευκαιρίες σε μετρημένα στα δάχτυλα φτωχά παιδιά στη Δυτική Αφρική. Του το 'χουν πει; Πέντε φορές νικητές του Αφρικα Καπ οι Γκανέζοι, τρελοί με την μπάλα, το πάθος τους γίνεται φλογερότερο τώρα, καθώς αμφιτρύωνες της διοργάνωσης ήδη. Τα όνειρα των φτωχών παιδιών που προσφέρουν διαφυγή από την ένδεια, είδαν ξαφνικά την πρόκληση για την πραγμάτωσή τους μπροστά στις άθλιες καλύβες τους. Ομως οι σχολές των συλλόγων είναι αποφασιστικό βήμα, αλλά όχι το πρώτο. Και στα 18 σου, αν δεν είσαι ο Μίκαελ Εσιέν (Τσέλσι), δεν υπάρχει τύχη για σένα.

Ξέροντας ότι οι πιθανότητες είναι ελάχιστες, οι 14χρονοι είναι αποφασισμένοι, ωστόσο, να κάνουν όλο το δρόμο μέχρι και τα 21. Με έξοδο την επαναφορά στη φτώχεια. «Θέλω να γίνω διάσημος», λένε όλα. Το κακό για τους γαβριάδες είναι ότι δεν γίνονται θαύματα. Το μόνο που γίνεται είναι η αναζήτηση στις σχολές από τους μεγάλους συλλόγους εκείνου του σπάνιου ταλέντου που θα μπορεί να σηκώσει τη φανέλα μιας Τσέλσι. Ο σουπερστάρ είναι σαν πρώτος λαχνός, μπορεί να τύχει και σε άλλη αφρικανική χώρα. Πώς να βρεθεί εύκολα ένας Ζορζ Γουεά στη Λιβερία ή ένας θρυλικός Αμπντί Πελέ στην Γκάνα; Και τα τόσα ακυρωμένα εφηβικά όνειρα; Ρηγμένα στον Καιάδα...

Από την Ελευθεροτυπία

Γρίπη από τρέλα

«Η ποδοσφαιρική τρέλα έχει γριπώσει την Γκάνα», οικοδέσποινα του Κόπα Αφρικα, γράφει η «Νέσιον» του Ναϊρόμπι. Αλήθεια, τι ιδέα έχουμε για τα ποδοσφαιρικά των χωρών της Αφρικής; Τους εκ περιτροπής και ανά διετία αμφιτρύονες του περίφημου Αφρικα Καπ, μα και εκείνους που πίσω στην πατρίδα περιμένουν να ακούσουν τα νέα; Οποια κι αν έχουν προβλήματα, η παρακολούθηση του Αφρικανικού Κυπέλλου αποτελεί μια ιδιαίτερη λειτουργία που παραμερίζει κάθε τι. Ο τίτλος της «Νέσιον» είναι ακριβής. Αίφνης σε μουσουλμανικές χώρες στην προσευχή της Παρασκευής προσέρχονται τρεις κι ο κούκος, αφού κι ο μουεζίνης καλεί τους πιστούς στο ματς της τηλεόρασης. Αλλού διακόπτεται το νομοθετικό έργο των Εθνικών Αντιπροσωπειών. Η τρέλα δεν έχει γριπώσει μόνο την Γκάνα, μα ολόκληρη ήπειρο που λατρεύει τη στρογγυλή θεά πιότερο κι από ό,τι η Ευρώπη. Ακόμη κι η μαγεία -ή στην υπερβολή της η τρέλα- βάζει κάτω και τη Λατινική Αμερική.

Ενδιαφέρον να δούμε πώς το βλέπει ο απεσταλμένος ενός μέσου, όχι της Γκάνας, αλλά μιας άλλης αφρικανικής χώρας (Τσαρλς Νιέντε της «Νέσιον», Ναϊρόμπι, Κένυα): «Το καταλαβαίνεις, λέει, με το που "ξεμπαρκάρεις" στο αεροδρόμιο Κοτόκα της πρωτεύουσας Ακρα. Παντού αφίσες, γιαγαντοπανό». «Ακουαμπα (καλώς ορίσατε στη γλώσσα ασάντε) στην Γκάνα, το ποδοσφαιρικό έθνος». Αλλο σύνθημα: «Ανάβει το πάθος. Είστε στην Γκάνα, τη χώρα της μπάλας». Κάθε βήμα ένα επιχείρημα, πως το 26ο Κύπελλο των Εθνών της Αφρικής διεξάγεται σίγουρα στην Γκάνα. Και μετά, σου λέει, είναι τα μπλουζάκια. Πάντα στις διοργανώσεις κυριαρχούν τα μπλουζάκια. Στην Γκάνα παραπρωταγωνιστούν! Ολοι φορούν τις φανέλες των «μαύρων αστεριών» (μαύρα με άσπρα ή κίτρινα), δηλαδή της Εθνικής Γκάνας. Αλλά η μεγαλύτερη ένδειξη ότι οι Γκανέζοι προχωρούν ακάθεκτοι στην υπερβολή του προαγγελθέντος από τα εθνικά μίντια θριάμβου τους -γκαγκά λέει είναι η λέξη- είναι η υπερβολική σημαιοστόλιση, επίσημη και ιδιωτική. Σημαίες στα κτίρια, αλλά και στα δέντρα, στα φανάρια, στα σήματα της τροχαίας, όπου να 'ναι. Αλλά και σε κάθε αμάξι, μηχανάκι, ποδήλατο, κάρο. «Οι Γκανέζοι παραείμαστε πατριώτες», εξηγεί ο ταξιτζής Ρόμπερτ στους αμύητους ξένους, ρεπόρτερ ή οπαδούς.

Ομως η οργάνωση πρωταθλήματος ηττάται κατά κράτος από τον ενθουσιασμό του κόσμου. Κι αν τώρα το Κέντρο Τύπου δεν μπόρεσε να λειτουργήσει πρώτη μέρα, τα Ιντερνετ-καφέ κλέφτες θα γίνονταν; Οι οργανωτές κομπορρημονούν ότι η δική τους βερσιόν υπερέχει της προηγούμενης αιγυπτιακής, που «φόρεσε το κοστούμι χωρίς ραφές». Ναι, αλλά η Αίγυπτος απειλεί ότι θα πάρει το τρόπαιο. «Τα θέλεις και τα λες ή σου ξεφεύγουν;» θα αντιδράσουν τότε σε ελεύθερη μετάφραση οι Γκανέζοι. Οντως, χάρμα ομάδα είναι η Γκάνα. Διακρίθηκε και στο γερμανικό Μουντιάλ. Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσει ότι η διοργάνωση έχει κι άλλες καλές ομάδες. «Σουτ! Δεν σηκώνω κουβέντα. Η Γκάνα θα το πάρει...» θα φωνάξει ο σημαιοφόρος της στιγμής. Ο έχων το γενικό πρόσταγμα στο Αφρικα Καπ.

Από την Ελευθεροτυπία

Το Κονγκό που αιμορραγεί

Σαράντα πέντε χιλιάδες ανθρώπους το μήνα εξακολουθεί να σκοτώνει η δεκαετής εμφύλια διαμάχη στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, που σύμφωνα με νέα έρευνα είναι η φονικότερη σύγκρουση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αν και ο πόλεμος έληξε επισήμως το 2002, η δράση δεκάδων ομάδων ανταρτών, μεταξύ των οποίων και Χούτου από τη γειτονική Ρουάντα, συνεχίζεται. Πέραν των θυμάτων των ένοπλων συγκρούσεων, ένα μεγάλο ποσοστό θανάτων οφείλεται στον υποσιτισμό και τις ασθένειες που μαστίζουν τη χώρα ως αποτέλεσμα της πλήρους κατάρρευσης της οικονομίας και των υποδομών της. Το 50% των νεκρών είναι, άλλωστε, μικρά παιδιά. Η ειρηνευτική συμφωνία που μόλις υπεγράφη στο ανατολικό Κονγκό μεταξύ της κυβέρνησης και διαφόρων αντάρτικων ομάδων γεννά ελπίδες αλλά, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η βελτίωση της δημόσιας υγείας και η πτώση της θνησιμότητας θα απαιτήσει πολλά χρόνια σταθερής προσπάθειας από την κυβέρνηση και τη διεθνή κοινότητα, καθώς και μια σημαντική οικονομική επένδυση. Εν τω μεταξύ η ανθρωπιστική κρίση παραμένει.

Σύμφωνα με την έρευνα της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης (IRC), από το 1998 που ξεκίνησε ο δεύτερος πόλεμος του Κονγκό, έχουν χάσει τη ζωή τους από πείνα και αντιμετωπίσιμες ασθένειες 5,4 εκατ. άνθρωποι, όσο δηλαδή ο συνολικός πληθυσμός της Δανίας. Σχεδόν τα μισά θύματα ήταν παιδιά κάτω των πέντε ετών: «Η πλειονότητα των θανάτων οφείλονται σε μολυσματικές ασθένειες, υποσιτισμό και προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη και την πρώτη βρεφική ηλικία. Τα αυξημένα κρούσματα ασθενειών συνδέονται με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των συγκρούσεων -μεταξύ των οποίων η διάλυση των υπηρεσιών υγείας, η κακή ποιότητα της τροφής, η καταστροφή των υποδομών και οι μετακινήσεις πληθυσμών- από τις οποίες υποφέρουν κυρίως τα παιδιά».

Από την Ελευθεροτυπία

Oliver Mtukudzi: Tozeza Baba

Αρχίζει το Κόπα Άφρικα

Με το παιχνίδι Γκάνα-Γουινέα ανοίγει το απόγευμα στην πρωτεύουσα της πρώτης Ακρα η αυλαία του 26ου Copa Africa, της διοργάνωσης που κάθε δύο χρόνια μαγνητίζει το ενδιαφέρον εκατοντάδων (ευρωπαϊκών) ομάδων, προπονητών, μάνατζερ και σκάουτερ μονίμως στην αναζήτηση ενός νέου Ντρογκμπά ή Ετό'ο, διασημότερων εκπροσώπων μιας Μαύρης Ηπείρου πλούσιας σε καθαρόαιμα, ποδοσφαιρικά ταλέντα.

Από τις 16 φιναλίστ, χωρισμένες σε 4 ομίλους τα φαβορί είναι δύο ομάδες με Γάλλους προπονητές στους πάγκους τους: η διοργανώτρια Γκάνα, των Εσιέν, Μενσά, Αγιέ, Μουντάρι και του ομοσπονδιακού τεχνικού Κλοντ Λερουά, αλλά κι η Ακτή Ελεφαντοστού του Ζεράρ Ζιλί. Σε σχέση με το έμψυχο δυναμικό της Γκάνα, ο Ζιλί μπορεί να υπερηφανεύεται για παίκτες που θα ζήλευε κάθε ομάδα, όπως οι Ντρογκμπά, Καλού, Γιάγια και Κόλο Τουρέ, Κονέ, Ζερβίνιο, Ντρι, Εμπουε, Ζοκορά, όχι όμως και για το χρόνο που είχε στη διάθεσή του για να δει πώς λειτουργούν σαν σύνολο, κι αυτό γιατί κλήθηκε την τελευταία στιγμή στη θέση του Γερμανού Στίλικε, ο οποίος έσπευσε δίπλα στο άρρωστο παιδί του.

Αουτσάιντερ

Υπολογίσιμες δυνάμεις παραμένουν πάντα το Καμερούν των Ετό'ο, Μακούν, Εμάνα, Τζομπ, Μ'Μπάμι, η Νιγηρία των Μάρτινς, Κάνου, Ουτάκα, Αφολάμπι, η Τυνησία ή το Μαρόκο των επίσης Γάλλων ομοσπονδιακών, Ροζέ Λεμέρ και Ανρί Μισέλ, φυσικά κι η Αίγυπτος, στην κυριολεξία «Φαραώ» της διοργάνωσης με 5 τρόπαια (1957, 1959, 1986, 1998), με 5ο και τελευταίο εκείνο του 2006.

Οσον αφορά τους ευρωπαϊκούς συλλόγους, Τσέλσι, Μπαρτσελόνα και Αρσεναλ είναι οι ομάδες που μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου, ημέρα του τελικού, πάντα στην Ακρα, αναμένεται να υποφέρουν ή και δεινοπαθήσουν στα πρωτάθλήματά τους από τις σπουδαίες απώλειες βασικών τους παικτών. Η αγγλική ομάδα, που στα τέλη Φεβρουαρίου θ' αντιμετωπίσει τον Ολυμπιακό στις διπλές αναμετρήσεις του Champions League θα στερηθεί τους Ντρογκμπά, Καλού, Μίκελ, Εσιέν, η Μπαρτσελόνα τους Ετό'ο, Τουρέ, ενώ η Αρσεναλ τους Εμπουε, Κόλο Τουρέ.

Ακόμη χειρότερα όμως θα 'ναι τα πράγματα στο γαλλικό πρωτάθλημα που «δάνεισε» στο Copa Africa 40 παίκτες, ανάμεσα στους οποίους τα μεγάλα αστέρια Ντιντάν, Φεϊντουνό, Κεϊτά, Ντιαβαρά, Νιάνγκ, Ταϊβό, Ντιόπ, Κονέ, Μενσά, Ουαντού. Σε χειρότερη μοίρα είναι οι Λε Μαν, Σεντ Ετιέν, Μαρσέιγ, Μπορντό, Λιλ και Λανς που θα στερηθούν συνολικά 22 από τους 40 Αφρικανούς που αγωνίζονται στο Championat.

Οι όμιλοι

1ος: Γκάνα, Γουινέα, Ναμίμπια, Μαρόκο

2ος: Νιγηρία, Ακτή Ελεφαντοστού, Μάλι, Μπενίμ

3ος: Αίγυπτος, Καμερούν, Σουδάν, Ζάμπια

4ος: Τυνησία, Σενεγάλη, Νότιος Αφρική, Αγκόλα

Η φάση των ομίλων θα γίνει από τις 20 έως τις 31 Ιανουαρίου σε 4 διαφορετικές πόλεις: την Ακρα, το Σεκόντι, το Κουμάσι και το Ταμάλε. Οι προημιτελικοί στις 3 και 4 Φεβρουαρίου σε Ακρα, Σεκόντι και Κουμάσι, οι ημιτελικοί στις 7 Φεβρουαρίου σε Ακρα και Κουμάσι, ο τελικός για την 3η θέση στις 9 Φεβρουαρίου στην Ακρα, ενώ για την 1η την επομένη, στην ίδια πόλη.

υ.γ. επειδή εμείς δεν υποστηρίζουμε καμία ομάδα στον κόσμο... η φωτογραφία που ανεβάσαμε δεν είναι του Σαμουέλ Ετό της Μπάρτσα.

Το κείμενο από την Ελευθεροτυπία

Επισκεφθείτε την επίσημη σελίδα του Κόπα Άφρικα

«“Στρατιώτη σκότωνε”, τραγουδούσα»

ΑΦΡΙΚΗ, ΣΗΜΕΡΑ. ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ. ΕΝΑ ΑΓΟΡΙ ΑΝΑΓΚΑΖΕΤΑΙ

ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ.

ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ, ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΙΑ

ΟΜΑΔΑ ΑΝΤΑΡΤΩΝ. ΩΜΗ ΒΙΑ, ΘΑΝΑΤΟΣ. ΑΣΤΟΛΙΣΤΗ ΑΦΗΓΗΣΗ,

ΓΛΩΣΣΑ ΛΕΠΙΔΙ. ΕΝΑΣ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΔΙΝΕΙ ΦΩΝΗ ΣΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΜΕΤΡΗΤΑ ΠΑΙΔΙΑΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ. ΓΡΟΘΙΑ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ

Το καλοκαίρι του 2006 επισκέφθηκα τη Ρουάντα, με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Με κάλεσαν να παρακολουθήσω από κοντά το έργο τους και να γράψω γι΄ αυτό στον «Ταχυδρόμο», όπως έκαναν και άλλοι συγγραφείς, στο πλαίσιο μιας εξωστρεφούς εκστρατείας της ΜΚΟ. Θέμα μου: η σεξουαλική κακοποίηση νηπίων και παιδιών. «Σκέψου αν θέλεις να τα δεις αυτά», προειδοποίησαν αγαπημένοι άνθρωποι. Τα πολιτισμένα μας αντανακλαστικά αποδεικνύονται ιδιαζόντως ευαίσθητα, όταν το μαχαίρι φτάνει στο κόκαλο. Η Αφρική, σε αρκετές περιπτώσεις, αποδεικνύεται ένα ιδιότυπο μέτρο για τις ανοχές, τις αντοχές και τους φόβους μας.
Ο Ουζοντίνμα Ιγουεάλα είναι Νιγηριανός. Γεννήθηκε στις ΗΠΑ, αποφοίτησε από το Χάρβαρντ. Είκοσι πέντε ετών σήμερα, ζει στη Νιγηρία. Έχει εργαστεί για την αποκατάσταση παιδιών-στρατιωτών στην πατρίδα του. Το βιβλίο του Θηρία χωρίς πατρίδα εκδόθηκε το 2005. Ο εικοσιτριάχρονος, τότε, πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας έκανε την έκπληξη. Απέσπασε ενθουσιώδεις κριτικές από ακαδημαϊκούς και συγγραφείς. Βραβεία και διακρίσεις (Α΄ βραβείο μυθιστορήματος 2006 της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών, Βραβείο Υoung Lions 2006 της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Νέας Υόρκης, Α΄ Βραβείο Μυθιστορήματος 2006 των «Los Αngeles Τimes»).

Φρικτά γεγονότα

Η ιστορία έχει ως εξής: ο Άγκου ζει ευτυχής στο χωριό του, ώσπου ξεσπά εμφύλιος πόλεμος. Ο πατέρας του δολοφονείται, η μητέρα και η αδελφή του εξαφανίζονται, η ζωή που ξέρει τελειώνει. Όταν επελαύνει μια ομάδα ανταρτών, ένας συνομήλικος του Άγκου, ο Στρίκα, τον ξετρυπώνει από την κρυψώνα του. Ο Κομαντάτ, αρχηγός των ανταρτών, τον καλεί να διαλέξει. Θα τους ακολουθήσει ή θα πεθάνει; Ο Άγκου διαλέγει τη ζωή. Μεταλλάσσεται σε παιδί-στρατιώτη. Βία, πόνος, θάνατος. Ο Άγκου συνηθίζει σε όλα. Συμμετέχει. Βιάζει, βιάζεται. Υποδέχεται τη βία και την ασκεί.
Αυτές οι ιστορίες, ιστορίες που βασίζονται σε φρικτά γεγονότα, διηγήσεις ωμής βίας, αφηγήσεις αστόλιστου πόνου αποτελούν επικίνδυνο συγγραφικό υλικό. Στην αρχή φαίνεται εύκολο να τις αξιοποιήσεις λογοτεχνικά. Είναι τόσο ισχυρές από μόνες τους, εκπυρσοκροτούν στο στομάχι. Εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος. Η πανίσχυρη πράξη, ο σκοτεινός γκρεμός, ο αισθηματικός πυρετός, ο ανθρώπινος πόνος είναι ευπαθή λογοτεχνικά υλικά. Όταν μπαίνουν σε λόγια, συνήθως σμικρύνονται, αποδυναμώνονται. Μοιάζουν αχνή παρτιτούρα της πραγματικότητας, με μπουρμπουλήθρες ρητορικής. Όταν το περιεχόμενο είναι εκρηκτικό, η μορφή συνήθως υπολείπεται- κι αυτό έχει τις συνέπειές του.

Η συνέχεια στα Νέα

Διαβάστε για το συγγραφέα εδώ...

Lucky Dube - Money Money Money (Live, 2005)

Ενας εμφύλιος με ειρηνικά μέσα

Του MICHEL GALY

Απρόσμενες, οι ειρηνευτικές συμφωνίες που υπογράφτηκαν στο Ουαγκαντούγκου, στις 4 Μαρτίου 2007, ανοίγουν τον δρόμο για τη συμφιλίωση στην Ακτή του Ελεφαντοστού. Επειτα από πέντε χρόνια ένοπλης διαμάχης, ο πρωθυπουργός και ο επικεφαλής του αντάρτικου μοιράζονται την εξουσία. Ομως, στην πράξη, η πρόοδος βραδυπορεί. Παρ' όλο που η χώρα έχει, επισήμως, ενοποιηθεί εκ νέου, ο αφοπλισμός των ένοπλων ομάδων αλλά και ο ακριβής προσδιορισμός των τμημάτων του πληθυσμού που δικαιούνται ψήφο -προϋποθέσεις για τις πολυαναμενόμενες προεδρικές εκλογές- έχει καθυστερήσει. Ετσι, στις 20 Οκτωβρίου 2007, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να μην άρει ακόμη τις κυρώσεις που έχει επιβάλει στη χώρα.
«Στην Αμπιτζάν δεν υπάρχουν πλέον λευκοί!» αναφωνεί απορημένος κάποιος επισκέπτης από το Μπενίν, ένα πρωινό του Οκτωβρίου. Πράγματι, η πρωτεύουσα της Ακτής του Ελεφαντοστού φαίνεται να έχει αλλάξει πολύ σε διάστημα μερικών ετών.Τα δραματικά γεγονότα του Νοεμβρίου 2004, όταν ο γαλλικός στρατός άνοιξε πυρ εναντίον πλήθους διαδηλωτών μπροστά στο ξενοδοχείο «Ivoire», προκαλώντας τον θάνατο 63 ατόμων, υποχρέωσε τους Γάλλους να κάνουν πιο διακριτική την παρουσία τους. Απ' ό,τι φαίνεται, τους αντικατέστησαν έμποροι από τον Λίβανο και κινέζοι επιχειρηματίες. Το νέο κλίμα που επικρατεί στην Ακτή είναι ενδεικτικό της καινούριας πολιτικής διάταξης, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο...

Η συνέχεια στην Ελευθεροτυπία

Peter Gabriel & Youssou N'Dour: Biko (video)

Ένα τραγούδι για τον κήρυκα της Μαύρης Συνείδησης, Στίβεν Μπίκο

Συνέντευξη Γιουσού Ντούρ

Στο Ντακάρ τον αποκαλούν πρίγκιπα. Και προφανώς, δικαιούται τον τίτλο ο Γιουσού Ντουρ. Για το περιοδικό «Folk Roots» είναι ο «αφρικανός καλλιτέχνης του αιώνα», ενώ το «Time» τον έχει ήδη συμπεριλάβει στον κατάλογο με τις «100 προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον 20ό αιώνα». Ο λόγος δεν είναι μόνο η μουσική του που μέσα από τα ντουέτα του με τον Πίτερ Γκάμπριελ και τον Πολ Σάιμον έγινε δημοφιλής στα τέσσερα σημεία του πλανήτη. Εδώ και κοντά δυόμισι δεκαετίες, το αστέρι του Γιουσού Ντουρ φωτίζει μια πραγματικότητα - μαγική εικόνα για τους πολίτες του δυτικού κόσμου: Την Αφρική, εξωτικό προορισμό για τουρίστες από τη μια, αλλά κι έναν τόπο με ξηρασία, λιμούς, AIDS, εμφυλίους και στρατόπεδα προσφύγων από την άλλη.
Γεννημένος στην καρδιά της Μεδίνας, στο κέντρο της πιο λαϊκής γειτονιάς του Ντακάρ, μέσα σε οικογένεια γκριό, των παραδοσιακών δηλαδή πλανόδιων μουσικών και ραψωδών της Δυτικής Αφρικής, τραγουδά στα γουλούφ, τη γλώσσα της φυλής του, γι' αυτή την καθημερινότητα της ηπείρου του. Το «Immigres», κομμάτι που τραγουδούσε το 1984, όταν στο πρώτο του κονσέρτο στο Λονδίνο τον ανακάλυψε ο Πίτερ Γκάμπριελ, ήταν αφιερωμένο στους σενεγαλέζους μετανάστες στο Παρίσι.Αλλά ο Γιουσού Ντουρ είναι από τους Αφρικανούς που επέστρεψαν στην πατρίδα. Στο Ντακάρ είναι το σπίτι του, το κλαμπ του, το «Thiossane» και το στούντιό του, το «Xippi», όπου ηχογραφούν συμπατριώτες του νέοι μουσικοί για τη δισκογραφική του εταιρεία, την «Jololi». Ο ίδιος σε κάθε ευκαιρία προβάλλει την υπόθεση της Αφρικής στον κόσμο, πότε -το 1985- οργανώνοντας το ιστορικό κονσέρτο για την απελευθέρωση του Νέλσον Μαντέλα, πότε περιοδεύοντας υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τον Στινγκ, τον Μπρους Σπρίνγκστιν, τον Πίτερ Γκάμπριελ και την Τρέισι Τσάπμαν, πότε παίζοντας στα κοντσέρτα «Live 8», πότε συμμετέχοντας σε προγράμματα των Ηνωμένων Εθνών για τη δημιουργία internet cafes στην Αφρική. Μια δραστηριότητα έντονη για μουσικό, χάρη στην οποία ο Γιουσού Ντουρ έχει τιμηθεί με τη θέση του πρέσβη της Unicef.

«Αφρική σημαίνει ενότητα»

«Μήπως πηγαίνετε και για πρόεδρος της Σενεγάλης;», τον ρωτώ από το τηλέφωνο.
Εκείνος γελάει από την άλλη άκρη της γραμμής στο Ντακάρ.
«Οχι βέβαια», λέει, «αν και μου έχουν προτείνει επανειλημμένως να ασχοληθώ με την πολιτική. Πιστεύω, όμως, πως είμαι πολύ πιο χρήσιμος με τη μουσική μου».
Ο καινούριος του δίσκος με έντονα τα αφρικανικά στοιχεία, τόσο που να θυμίζει τις πρώτες του ηχογραφήσεις, έχει τον τίτλο «Rokku Mi Rokka» που στα γουλούφ σημαίνει «δούναι και λαβείν».
«Είναι μια νύξη για το πώς αξιολογούμε τα πράγματα», λέει ο Γιουσού. «Σήμερα, όλοι μιλούν για την Αφρική, έναν τόπο πολύ πλούσιο στη μουσική και γενικότερα στην κουλτούρα του. Υπάρχει όμως κανείς που πιστεύει πως η Αφρική έχει εκτιμηθεί τόσο όσο της αξίζει;»

-Τι σημαίνει για σας η Αφρική;
«Η Αφρική συμβολίζει την ενότητα. Είναι μια πολυσύνθετη ήπειρος με πολλές διαφορετικές φυλές, θρησκείες, κουλτούρες, γλώσσες, που ουσιαστικά είναι όλα ένα όπως το ονειρεύτηκε ο Νέλσον Μαντέλα ή όπως το εξέφρασε με τη μουσική του ο καλός μου φίλος Αλί Φαρκά Τουρέ που «έφυγε» πέρσι, προλαβαίνοντας όμως να δείξει πως η Αφρική είναι η μητέρα των μπλουζ. Σίγουρα, απαιτείται χρόνος μέχρις αυτή η ενότητα γίνει συνείδηση στον κάθε Αφρικανό. Στη Σενεγάλη ίσως είμαστε λίγο περισσότερο προνομιούχοι, μια και γνωρίσαμε ένα είδος δημοκρατίας με τον πρόεδρο Λεοπόλντ Σενγκόρ στη δεκαετία του '70. Πάντοτε, ωστόσο, υπήρχαν αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους θρησκευτικούς αρχηγούς. Από την άλλη, γρήγορα καταλάβαμε πως οι διαφορετικές διάλεκτοι και παραδόσεις δεν είναι εμπόδιο για την αλληλοκατανόηση, αλλά πλούτος».
-Στο νέο σας δίσκο υπάρχει ένα τραγούδι με την Νένε Τσέρι, την τραγουδίστρια με την οποία είχατε το πιο διάσημο και εμπορικά πετυχημένο ντουέτο σας πριν από χρόνια, το «7 Seconds»...
«Χάρηκα πολύ που ξαναβρεθήκαμε. Οταν την είχα πρωτοσυναντήσει ήταν πολύ μικρή, μου είχε ζητήσει να τραγουδήσει μαζί μου. Της είπα ναι, χωρίς να δώσω ιδιαίτερη σημασία. Μερικά χρόνια αργότερα την είδα να τραγουδά το "Manchild" και ενθουσιάστηκα. Την πλησίασα και της είπα: "Ναι, θέλω να πούμε ένα τραγούδι μαζί". Το "7 Seconds" έγινε τεράστια ποπ επιτυχία. Το καινούριο μας τραγούδι αναφέρεται στο σενεγαλέζικο βορρά και τους Πελ που κατοικούν εκεί, μια εθνότητα από τις αρχαιότερες της Αφρικής με πολύ πιο έντονη παρουσία στη γειτονική Σιέρα Λεόνε. Η Νένε είναι Πελ κι όταν της πρότεινα να τραγουδήσουμε μαζί στη μητρική της διάλεκτο, δέχτηκε αμέσως με μεγάλη χαρά».
-Είναι η έμφαση στις επιμέρους φυλετικές ιδιαιτερότητες που τονίζει πιο αποτελεσματικά τη δύναμη της αφρικανικής πολυμορφίας;
«Ακριβώς. Και η καλύτερη απόδειξη γι' αυτό είναι το "Kirikou", μια ταινία κινουμένων σχεδίων από τη Σενεγάλη για την οποία έγραψα τη μουσική. Οι συντελεστές της είμαστε όλοι από διαφορετικές φυλές. Η ταινία βραβεύτηκε, αυτή την εποχή μάλιστα, παίζεται στο Παρίσι και ως θεατρική παράσταση. Είμαι πολύ περήφανος που συμμετείχα. Είναι μια δυνατή απάντηση της Αφρικής στον Ντίσνεϊ».
-Προσφάτως, συμμετείχατε και σε μια τηλεοπτική καμπάνια που χρηματοδοτήθηκε από την ισπανική και τη σενεγαλέζικη κυβέρνηση και απευθύνεται στους Αφρικανούς που εγκαταλείπουν με κάθε μέσο την Αφρική για την Ευρώπη.
«Κάθε χρόνο -κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πόσοι- αλλά πρέπει να είναι χιλιάδες αυτοί που διακινδυνεύουν τη ζωή τους μπαίνοντας σ' ένα σαπιοκάραβο για την Ευρώπη και τελικά χάνονται στα κύματα του ωκεανού. Σήμερα, όμως, η Αφρική αναπτύσσεται, δεν έχει σχέση με την Αφρική που έζησα εγώ ως παιδί. Πλέον στη Σενεγάλη δίνονται για την εκπαίδευση κονδύλια περισσότερα από ποτέ. Χρειάζεται, όμως, να γίνουν πολλά ώστε ν' αλλάξει η νοοτροπία των Αφρικανών. Αυτό που τους λέω με την κίνησή μου είναι: "Μη φεύγετε, είστε το μέλλον. Η Αφρική σάς χρειάζεται. Η Ευρώπη δεν είναι Ελντοράντο. Η πραγματικότητα εκεί είναι πολύ διαφορετική από την εικόνα που βλέπετε στην τηλεόραση"».

Από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

Wangari Maathai: Η Νομπελίστας για την κρίση στην Κένυα

Βιολόγος κι ακτιβίστρια για την προστασία του περιβάλλοντος, η Βανγκάρι Μαατάι έγινε διάσημη όχι μόνον για την πρότασή της σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους είναι δυνατό ν' αποφευχθεί η ερήμωση της χώρας της, αλλά και για την τολμηρή εκστρατεία της εναντίον του διεφθαρμένου καθεστώτος τού επί μακρόν στην προεδρία της Κένυας, Ντανιέλ αράπ Μουά.

Το 2002 εξελέγη βουλευτής και λίγο αργότερα ανέλαβε τη θέση της αναπληρωτού υπουργού Περιβάλλοντος. Υπήρξε η πρώτη Αφρικανή που τιμήθηκε, το 2004, με το Νόμπελ Ειρήνης. Στη γερμανική επιθεώρηση μιλά για τους, κατά τη γνώμη της, τρόπους αντιμετώπισης της βίας και της κρίσης στην Κένυα.

- Κυρία Μαατάι, η Κένυα συγκλονίζεται από πολύ έντονες ταραχές. Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορεί να σταματήσει η βία;

«Κυρίως η αντιπολίτευση πρέπει να καλέσει τους οπαδούς της να δείξουν σύνεση. Επιπλέον πρέπει να τους πείσει να σταματήσουν πυρπολήσεις, δολοφονίες και βανδαλισμούς -οι ηγέτες της έχουν μεγάλη επιρροή και γνωρίζουν την ιδιαίτερη εκείνη γλώσσα που έχει απήχηση στο λαό. Ο χρόνος πιέζει, γιατί κάποια στιγμή θα φθάσουμε σ' ένα σημείο, όπου η βία θα θεωρείται αυτονόητη δραστηριότητα και θα είναι αδύνατον πλέον να ελεγχθεί».

- Ευθύνη για τις βιαιοπραγίες έχει μόνον η αντιπολίτευση;

«Οχι φυσικά, ωστόσο οι δολοφονίες διαπράχθηκαν μέχρι τώρα σχεδόν αποκλειστικώς από συνοδοιπόρους της αντιπολίτευσης -του κινήματος "Orange Democratic Movement"».

- Αυτή η έκρηξη βίας σάς εξέπληξε;

«Μου προκάλεσε απέραντη λύπη, δεν μπορούσα να διανοηθώ πως κάτι τέτοιο θα συνέβαινε στην Κένυα -ιδιαίτερα πως άνθρωποι θα οδηγούνταν σε μια εκκλησία και θα πυρπολούνταν. Ολες αυτές οι δραστηριότητες διέπονται από απίστευτη κτηνωδία, έχουν τρομερή ένταση και είναι παρορμητικές. Ο πληθυσμός της χώρας, έχει από πολύ καιρό, σημαδευτεί από την αίσθηση ότι έχει υποστεί άδικη μεταχείριση».

Η συνέχεια στην Ελευθεροτυπία