Ο Φράνκενσταϊν Μουγκάμπε κι ο χεσμένος Μπέκι

«Πώς να τον διώξουμε», είναι ο τίτλος του Economist για τον πρόεδρο της Ζιμπάμπουε. Πίεσαν, πίεσαν οι Δυτικοί, αλλά οι Αφρικανοί ηγέτες δεν τους έκαναν τη χάρη. Το περιοδικό περιγράφει τι μπορεί να κάνουν οι διεθνείς οργανισμοί. Το Point, με φωτογραφία του ΜακΚέιν όταν επέστρεψε από την εξαετή αιχμαλωσία του στο Βιετνάμ, έχει τίτλο, «ΜακΚέιν, η ανατομία ενός ήρωα». Για το πρωτοσέλιδο του Newsweek γράψαμε στην αρχή της εβδομάδας. «Πράσινη ταχύτητα»: Κατάταξη των χωρών του κόσμου με βάση τις οικολογικές τους επιδόσεις.
Η δημοσιότητα που έχει πάρει η κατάσταση στη Ζιμπάμπουε δείχνει, κατά το αμερικανικό περιοδικό «Newsweek», ότι κάτι έχει αλλάξει στην Αφρική. Παρατηρεί το περιοδικό ότι άλλες εποχές ήταν πολύ συνηθισμένο ολόκληρες σφαγές ή και γενοκτονίες να μην προκαλούν τέτοιο σάλο. Θυμίζει τις μέρες του Μομπούτου Σέσε Σέκο στο Ζαΐρ, τον Ιντι Αμίν στην Ουγκάντα αλλά και τις σφαγές στη Ρουάντα, πριν από 14 χρόνια, και ακόμα πιο πρόσφατα τη βία σε Σουδάν και Κογκό. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις αυτές, γράφει το περιοδικό, κοινό χαρακτηριστικό ήταν η σιωπή των ηγετών από τα άλλα αφρικανικά κράτη. Αλλά αυτό, γράφει, άλλαξε. Αλλαξε γενικότερα η Αφρική.Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αν πιστέψει κανείς το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, στην Αφρική έγιναν πάνω από 50 δημοκρατικές εκλογές σε όλα τα επίπεδα. Σιέρα Λεόνε, Λιβερία και Μοζαμβίκη έκαναν πρόσφατα σχετικά δίκαιες εκλογές, ενώ ακόμα και στην Κένυα, όπου οι εκλογές αμφισβητήθηκαν έντονα, το αποτέλεσμα είναι τελικώς μια αντιπροσωπευτική κυβέρνηση. Πλέον τώρα η οργάνωση Freedom House τοποθετεί σχεδόν τα τρία τέταρτα των χωρών κάτω από τη Σαχάρα (Υποσαχάριες χώρες) στην κατηγορία «ελεύθερες» ή «μερικώς ελεύθερες». Στη δεκαετία του '90 στις κατηγορίες αυτές εντάσσονταν λιγότερες από τις μισές. Αλλά, σημειώνει το περιοδικό, με την εξάπλωση της δημοκρατίας εξασθένησε η παραδοσιακή για την Αφρική επαναστατική αλληλεγγύη. Πέρασαν οι μέρες που οι μεγάλοι ηγέτες των χωρών της Αφρικής στήριζαν ο ένας τον άλλον στον αγώνα κατά του ιμπεριαλισμού. (Σ.σ. Το περιοδικό εννοεί τους ηγέτες που αναδείχτηκαν από τους αγώνες των αφρικανικών λαών εναντίον των αποικιοκρατών, του απαρτχάιντ κ.λπ.) «Ο Μουγκάμπε έχει καταφέρει το αδιανόητο», κατά τον καθηγητή Τζον Μακούμπε, που διδάσκει πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Ζιμπάμπουε. «Βλέπουμε μια άνευ προηγουμένου αποχώρηση από τη φυσιολογική πρακτική Αφρικανών ηγετών κρατών που ήταν η σταθερή υποστήριξη οποιουδήποτε Αφρικανού ηγέτη», προσθέτει. Η εξήγηση είναι ότι ο Μουγκάμπε πια είναι κακός εταίρος.Κάνει ζημιά στον τουρισμό σε Μποτσουάνα, Ζάμπια και Μαλάουι, ενώ προκαλεί κύμα προσφύγων που λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για όλη την περιοχή. Η Αφρική εκσυγχρονίζεται και αναπτύσσεται και η συμπεριφορά του Μουγκάμπε αυτό το εμποδίζει. Το αποτέλεσμα είναι να τον καταδικάζουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όλοι οι Αφρικανοί ηγέτες, πλην ενός. Ο Θάμπο Μπέκι, πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, έχει αποφύγει συστηματικά να καυτηριάσει τα όσα γίνονται στη Ζιμπάμπουε. Αλλά έτσι κάνει ζημιά στον εαυτό του μέσα και έξω από τη Νότια Αφρική, κυρίως καθώς 3-4 εκατομμύρια κάτοικοι της Ζιμπάμπουε έχουν πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς, σχολιάζει το «Newsweek» και σημειώνει πόσο έχει πλήξει αυτό το κύμα προσφύγων τη δημοτικότητα του Μπέκι, καθώς η κοινή γνώμη στη χώρα έχει στραφεί πολύ εναντίον του. Ακόμα και ο αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου, άλλοτε σύμμαχος του Μουγκάμπε, τώρα τον χαρακτηρίζει «Φρανκενστάιν». Η αποχή του Μπέκι από την πάνδημη καταδίκη τον απομονώνει. «Είναι μαύρη κηλίδα σε έναν άνθρωπο που εστίασε στην αφρικανική αναγέννηση με τόσες καλές ιδέες», σχολιάζει η Μισέλ Γκάβιν του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων των ΗΠΑ. Ο Σάσα Πολάκοου Σουράνσκι, συγγραφέας και δημοσιογράφος στη Νότια Αφρική, θεωρεί ότι η άρνηση του Μπέκι να κρατήσει σκληρή στάση έναντι του Μουγκάμπε κοστίζει σε αξιοπιστία στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση και έχει αφήσει ένα «κενό εξουσίας στην περιοχή». Κατά το «Newsweek», οι πρόσφυγες είναι ένα από τα σημεία πίεσης που πρέπει να χρησιμοποιήσει ο Μπέκι, αν αποφασίσει να επηρεάσει τον Μουγκάμπε. Η Νότια Αφρική μπορεί να κλείσει τα σύνορά της με τη Ζιμπάμπουε και να της κόψει την παροχή ενέργειας. Αν δεν το κάνει, ο Μουγκάμπε θα μείνει στην εξουσία. Σαν δεινόσαυρος αποκλεισμένος στην Αφρική. Θα πεθάνει, όμως θα πάρει μαζί του πολλούς συμπατριώτες του.

Από την Ελευθεροτυπία