Ζιμπάμπουε: Συναισθήματα και εικόνες

Αν όλα πάνε καλά τη Δευτέρα το βράδυ φεύγω από τη Ζιμπάμπουε, τη χώρα όπου γεννήθηκα, όπου ήρθα, κι όπου δεν είδα σχεδόν τίποτα.
Πικρόγλυκη, το λέω και πάλι, η γεύση στα χείλη. Το άλλοτε διαμάντι της Αφρικής, έχει γίνει χωματερή. Παρόλ’ αυτά δε θα έλεγα ότι έχασα το χρόνο μου που ήρθα εδώ. Ήρθα, έμαθα, και θα απέλθω λίγο πιο σοφός.
Δεν παίρνω πίσω τίποτα απ’ όσα ανέφερα στα προηγούμενα κείμενα. Η πραγματικότητα σ’ αυτή τη χώρα είναι τραγική. Σε ό,τι αφορά την προσωπική νότα: στο σπίτι δεν έχουμε εδώ και έξι μέρες ηλεκτρικό και δύο μέρες νερό (Σάββατο 15 Ιουλίου). Τα κάρβουνα και το γκάζι, όπου μέχρι τώρα ψήναμε το φαγητό, αποτελούν είδη υπό εξαφάνιση, ενώ και τα κεριά λιγοστεύουν και γίνονται όλο και πιο ακριβά μέρα με τη μέρα. Κι εμείς είμαστε από τους πιο τυχερούς.
Με την ευκαιρία θα ήθελα να πω ότι αν κάποιος από εσάς αποφασίσει να επισκεφθεί τη Ζιμπάμπουε, καλό θα ήταν να φέρει μαζί του μπόλικα δολάρια και τόνους υπομονής. Αν δεν έχει εισιτήριο επιστροφής σε – ή με προορισμό – κάποια άλλη χώρα, και πει να το αγοράσει από εδώ, αν δεν έχει δολάρια ζήτω που κάηκε. Οι πιστωτικές κάρτες και το ντόπιο νόμισμα δε γίνονται δεκτά, εκτός κι αν έχει κανείς γραπτή άδεια από τον... Μουγκάμπε! Οπότε του μένουν δύο επιλογές: είτε αγοράζει δολάρια στη μαύρη αγορά (αφού οι τράπεζες μόνο αγοράζουν, δεν πωλούν), είτε παίρνει εισιτήριο λεωφορείου για τη Νότιο Αφρική, όπως θα κάνει και η αφεντιά μου. Όσο για το να πάρει λεωφορείο για τη Λουσάκα της Ζάμπιας, ή τρένο, καλύτερα ας μην το συζητά. Το πρώτο πέφτει δυο-τρεις φορές τη βδομάδα θύμα... πειρατείας, ενώ το δεύτερο συχνά πυκνά εκτροχιάζεται, αφού τόσο τα τρένα όσο και οι γραμμές δεν έχουν τύχει συντήρησης από τον καιρό της ανεξαρτησίας (1980).
Αλλά, ας επανέλθω στο θέμα μου: συναισθήματα και εικόνες, και ας το θέσω όσο πιο απλά γίνεται: Χαρά που ήρθα, λύπη γι’ αυτά που είδα. Χαρά που έμαθα πράγματα για το μακαρίτη τον πατέρα μου που δεν ήξερα, λύπη για τον πόνο που βλέπω γύρω μου. Χαρά για την καλοσύνη και την ευγένεια των ανθρώπων, λύπη για το βάραθρο στο οποίο τους έχουν ρίξει οι κυβερνώντες.
Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, η θρησκεία, το όπιο των λαών, είναι η μόνη που κρατά την ελπίδα ζωντανή σ’ αυτή την υπό κατάρρευση χώρα, κι αυτό το λέω εγώ που κάθε άλλο παρά θρήσκος είμαι. Με τη φτώχεια και την πείνα που μαστίζει τη χώρα, η εγκληματικότητα θα είχε φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα αν δεν υπήρχε η θρησκεία. Μια θρησκεία που αντιπροσωπεύεται εδώ από δεκάδες χριστιανικά δόγματα, που αν μη τι άλλο εκτός από παρηγοριά, προσφέρουν και λίγο φαγητό στους πιστούς.
Τα σκοτεινά βράδια που πέρασα εδώ είχα την ευκαιρία να σκεφτώ πολύ, να οργιστώ πολύ, να πάρω αποφάσεις σημαντικές, προτού τις ανατρέψω. Ένιωσα βαθιά μέσα μου τον πόνο αυτού του άτυχου λαού και είπα ότι θα κάνω ό,τι μπορώ για να το βοηθήσω. Απλά εύχομαι πως αυτή τη φορά τα λόγια δε θα μείνουν λόγια...
Πρώτη φορά ένα ταξίδι γέννησε μέσα μου τόσα αντιφατικά συναισθήματα, πρώτη φορά ένα ταξίδι γέμισε το είναι μου με λύπη, και πρώτη φορά οργίστηκα με μια οργή... γαλήνια. Ταυτιζόμενος, όσο ήταν δυνατόν, με τους κάτοικους αυτής της χώρας, που τα κρύα βράδια του αφρικανικού χειμώνα κατασκηνώνουν έξω στην ύπαιθρο, μπροστά από μια φωτιά που ζεσταίνει τον πόνο τους, κάνοντάς τον τραγούδι, ένιωσα – για λίγο – να γίνομαι ένας καλύτερος άνθρωπος.